Termin ten nie oznacza magicznej diety, która zapobiega nowotworom. Jest to jednak sposób żywienia, który obejmuje zasady postepowania oraz zaleca spożycie produktów wykazujących działanie antykanecrogenne. Od 5 do 10 % nowotworów spowodowanych jest uwarunkowaniami genetycznymi, natomiast 90-95% wynika z uwarunkowań środowiskowych w tym nieprawidłowej diety, braku aktywności fizycznej, palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Według prognoz specjalistów do 2040 roku ponad 31% społeczeństwa zachoruje  na nowotwory. Zmiana sposobu żywienia i życia może w łatwy sposób uchronić nas przed zachorowaniem. Poniżej kilka modelów żywienia, które  mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór [1-3].

Dieta wegetariańska

Bardzo dobrze oceniana jest dieta wegetariańska w odniesieniu do działania przeciwnowotworowego. Duża zawartość warzyw i owoców, które stanowią źródło polifenoli oraz witamin antyoksydacyjnych, a także błonnika jest istotna i wykazano, że  ich wysokie spożycie działa ochronnie na rozwój niektórych nowotworów. Ważnym elementem diety wegetariańskiej, który także chroni przed rozwojem nowotworów w szczególności raka jelita grubego jest wykluczenie spożywania czerwonego mięsa. Zamiana mięsa na ryby oraz stosowanie zasad diety wegetariańskiej wykazało znaczny spadek ryzyka zachorowania na nowotwory m.in. żołądka, jajnika, piersi, pęcherza moczowego, tkanki limfatycznej oraz układu krwiotwórczego [1].

Dieta Azjatycka

Warto także rozważyć azjatycki sposób żywienia, który opiera się na dużej zawartości w diecie ryb i owoców morza, warzyw i owoców, ryżu, soi. Ograniczone jest spożycie produktów przetworzonych, tłuszczy zwierzęcych, pełnotłustego nabiału i produktów o wysokim indeksie gimnicznym. Istotnym elementem w diecie, która zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów jest picie zielonej herbaty [1].

Dieta śródziemnomorska

             Najczęściej polecanym sposobem żywienia jest dieta śródziemnomorska. Wykazano jej ochronny wpływ na rozwój chorób nowotworowych m.in.: jelita grubego, gruczołu sutkowego, błony śluzowej macicy, oraz gruczołu krokowego. Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się wysokim spożyciem warzyw liściastych, owoców, nasion roślin strączkowych, orzechów, oliwek, oliwy z oliwek i pełnoziarnistych produktów zbożowych. W diecie śródziemnomorskiej ryby, drób i produkty mleczne są spożywane z mniejszą częstotliwością natomiast czerwone mięso, jaja i cukier są bardzo ograniczane i spożywane sporadycznie. Dieta bogata jest w jednonienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy antyoksydacyjne oraz związki polifenolowe [1].

Niski indeks gimniczny

            Dieta o niskim indeksie i ładunku gimnicznym powinna być zachowana w każdym z wymienionych modeli żywienia. Stanowi istotny element prewencji rozwoju nowotworów. Jej podstawę stanowią produkty o niskim indeksie gimnicznym m.in.: warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, nabiał, orzechy. Jest ona także istotna w kontekście utrzymania prawidłowej masy ciała.

Kolejnym ważnym elementem jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Zwiększona masa ciała jest biochemicznie i fizjologicznie związana ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworów [1,2].

Aktywność fizyczna i używki

Zalecane jest także prowadzenie aktywnego trybu życia, z uwzględnieniem aktywności fizycznej. Palenie tytoniu oraz spożywanie alkoholu jest związane z wyższym ryzykiem zachorowania na nowotwory dlatego zalecanie jest ograniczenie lub rezygnacja z tych substancji [2].

Bibiografia:

1. Zelega J., Szostak-Węgierek D.: Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych. Probl Hig Epidemiol  2013, 94(1): 59-70.
2. Schwingshackl L, Schwedhelm C, Galbete C, Hoffmann G.: Adherence to Mediterranean Diet and Risk of Cancer: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 9(10):1063.
3. Sung H., Ferlay J., Siegel R:. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA Cancer J Clin. 2021, 71(3):209-249.